1943 yılında öğretmenlik görevinden istifa edip gönüllü olarak ABD donanmasına katılan, 38 yaşında düzenli orduya geçmek isteyen fakat yaşından dolayı kabul edilmeyen ve 1952 yılında bilgisayar programlama dilleri için ilk derleyiciyi (compiler) geliştiren Grace Hopper’ı daha yakından tanıyalım.
1906 yılında New York’ta doğan Hopper’ın çocukluğuna dair aktarılan ”Daha çocukken bir alarmlı saatin nasıl çalıştığını merak ediyordu ve sırf bu merakı yüzünden evlerindeki yedi adet saati parçalara ayırmıştı.” anekdotu bile ondan öğreneceğimiz çok fazla şey olduğunu bizlere açıklıyor.
Grace Hooper ve Eğitimi
Grace Hopper, Vassar Üniversitesi’nde Matematik ve Fizik eğitimi aldı ve 1928 yılında üniversiteden mezun oldu. Daha sonra Yale Üniversitesi’nde Matematik dalında yüksek lisans eğitimine başladı. 1930 yılında yüksek lisan eğitimini tamamlayınca yine Yale Üniversitesi’nde doktora çalışmalarına ve aynı zamanda Vassar Üniversitesi’nde matematik öğretmenliği görevine başladı. 1934 yılında doktora eğitimini tamamladı ve 1941 yılında Profesör unvanını aldı.
Kariyeri
Vassar Üniversitesi’nde öğretmenlik kariyerine devam ederken ABD‘nin 2.Dünya Savaşı’na dahil olmasıyla Hopper 1943 yılında görevinden istifa edip gönüllü olarak ABD donanmasına katılmaya karar verdi. Başlangıçta yaşı küçük ve boyu kısa olduğu için reddedildi fakat vazgeçmedi ve en sonunda donanmaya katılmayı başardı.
Denizcilik Okulun’da altmış günlük yoğun bir eğitimden sonra Harvard Üniversitesi’ndeki hesaplama projelerinde teğmen olarak göreve başladı.
Görev süresince Howard H. Aiken’in başkanlığındaki ilk büyük ölçekli otomatik hesap makinesi ve elektronik bilgisayarların öncüsü olan Mark I programlama dili ekibinde çalıştı ve Mark I’in nasıl çalıştırılacağına dair 561 sayfalık bir kullanım kılavuzu yazdı. 38 yaşına geldiğinde, yani 1944 yılında, düzenli orduya geçmek istediyse de yaşından dolayı kabul edilmedi.
Grace Hopper ve Bilgisayarlar
1945 yılında savaşın sona ermesiyle birlikte Vassar Üniversitesi’ndeki kariyerine devam etmek yerine bilgisayarlarla olan çalışmalarını sürdürmek istediğine karar verdi. Bunun üzerine çalışmalarına Harvard Üniversitesi’nde Sivil Araştırma Görevlisi olarak MARK II ve MARK III bilgisayarları üzerinde devam etti. Aynı zamanda donanmada yedek subay olarak kaldı.
Sivil araştırma görevlisi olarak üç yıllık görev süresinin sonunda kadınlar için kalıcı bir pozisyon bulunmadığından dolayı Harvard’dan ayrıldı.
Grace Hopper’s Bug
Bu süre zarfı içinde 1947 yılında Grace Hopper ve çalışma arkadaşlarının başından geçen ve tarihte ‘Grace Hopper’s bug‘ olarak yer edinen bir olayı anlatmadan geçmemeliyiz.
İngilizcede böcek anlamına gelen ‘bug’ kelimesi tarihte ilk kez 1878 yılında Thomas Edison tarafından yazılan mektupta bir terim olarak ‘tekniksel bir hata’ anlamında kullanılmış ve yerleşmiştir.
9 Eylül 1947 tarihine kadar her şey normal seyrinde ilerlerken Harvard Üniversitesi’nde Mark II bilgisayarının aniden bozulması üzerine telaşlanan ekip uzun uğraşlar sonucunda Grace Hopper‘ın bilgisayarın içine gerçekten bir böcek (bug) girdiğini ve bu nedenle bilgisayarın çalışmadığını fark etmesiyle rahatlasa da Hopper, Edison’ın mektubunu hatırlamış olacak ki bilgisayar hakkında kayıtların tutulduğu deftere böceği bant ile yapıştırarak ‘First Actual Case of Bug Being Found (Bulunan İlk Gerçek Hata Durumu)’ yazarak programlama tarihindeki ilk programlama hatasını kayda geçirmiştir.
Günümüzde National Museum of American History Müzesi’nde sergilenmekte olan Grace Hopper’ın kaydını tuttuğu not
Böylece günümüzde bilgisayar dilinde ‘debugging’ olarak bilinen kavramı ilk bulan kişi de yine Hopper olmuştur.
Derleyiciyi Geliştiren İlk Kişi!
1949 yılına gelindiğinde ise özel sektöre atılan Hopper ilk olarak ticari ve askeri uygulamalar için yeni bilgisayar tasarımları oluşturmak amacıyla kurulan ve daha önce ilk elektronik bilgisayarı (ENIAC) geliştiren J. Presper Eckert ve John Mauchly’in kurduğu Eckert-Mauchly şirketine kıdemli bir matematikçi olarak katıldı ve dünyanın ilk ticari bilgisayarı olan UNIVAC I’i geliştiren takımda çalışmaya başladı.
Grace Hopper ve UNIVAC
Çalıştığı şirket 1950’lerin başında Remington Rand isimli bir başka şirket tarafından satın alınsa da o şirkette kalmaya devam etti çünkü o sıralarda bir program derleyicisi üzerinde çalışıyordu. Hopper’ın 1952 yılında geliştirdiği ve bilgisayar programlamada kullanılan ilk derleyici olma unvanına sahip A-0 kaynak kodu makine diline çeviriyor ve programlama işleminin daha hızlı yapılmasını sağlıyordu.
Hopper böylece ilk derleyiciyi geliştiren kişi olarak tarihe adını yazdırdı.
Bu gelişmelerden sonra 1954 yılında şirketin otomatik programlama başkanlığına getirildi ve çalıştığı süre boyunca ekibiyle birlikte ilk derleyici tabanlı programlama dilleri olan ARITH-MATIC, MATH-MATIC ve FLOW-MATIC‘i geliştirdi.
Grace Hopper ve ekip arkadaşları
COBOL
Şüphesiz Hopper’in başarılarından biri de 1959 yılında birçok bilgisayarda kullanılabilen standart bir programlama dilinin geliştirilmesi amacıyla toplanan CODASYL Komitesi’nde geliştirilen ve ilk modern programlama dili olan COBOL için yaptığı çalışmalardır.
Hopper ve ekibinin geliştirmiş olduğu ve kelime komutlarını kullanan ilk programlama dili olan FLOW-MATIC sayesinde COBOL oldukça yaygın kullanılan bir programlama dili haline gelmiştir. Ayrıca Hopper komiteye teknik danışmanlık yaparak da büyük katkıda bulunmuştur. Tüm bu katkılarından dolayı Hopper’a bazen “COBOL’un annesi” veya “COBOL’un büyükannesi” de denmektedir.
Tüm bu çalışmaların ardından 1966 yılında komutan rütbesiyle donanmadan ve iş hayatından emekliye ayrılan Hopper 1967 yılında donanmanın bilgisayar dillerinin standartlaştırılmasına yardımcı olmak için göreve geri çağrıldı.
Donanma Çalışmaları
1967-1971 yılları arasında Amerikan Donanması’nda programlama dilleri grubunun başkanlığını yapan Hopper bu süre zarfında COBOL‘a yan uygulamalar ve derleyiciler geliştirdi. 1971 yılında ikinci kez emekliye ayrılan ancak bir yıl sonra yeniden göreve çağırılan Hopper, 1973 yılında albaylığa terfi etti.
Grace Hopper ABD Savunma Bakanlığı Donanması Bölgesel Veri Otomasyon Merkezi, San Diego, California, 1985 için temel atma töreninde konuşma yaparken.
1983’te amiral ve üstün başarılarından dolayı 1985 yılında tümamiral rütbesine terfi ettikten sonra 1986 yılında, 80 yaşındayken emekliye ayrıldı. Boston’da düzenlenen törende kendisine üstün hizmet ödülü verildi. Ayrıca Hopper emekliye ayrıldığında ABD ordusundaki en yaşlı personeldi.
Çalışmaktan ve üretmekten vazgeçmeyen Hopper, emekli olduktan sonra ise Digital Equipment şirketinde çalışmaya başladı ve 1992 yılında, 85 yaşında ölünceye kadar burada çalıştı.
Yaşamını büyüsüne kapıldığı bilime ve bilişime adayan, çalışmalarıyla birçok ilke imza atan Grace Hopper yaşamı boyunca aldığı sayısız ödüllerin ve elde ettiği unvanların yanı sıra tarih boyunca yaşamış olan en başarılı kadınlardan biri olarak her zaman öncü ve örnek isimlerden olmaya devam edecek.
YAZAR: Feyzanur ŞENER
Kaynakça:
https://www.atlasobscura.com/places/grace-hoppers-bug
https://president.yale.edu/biography-grace-murray-hopper
Son Yorumlar