2020’in Ocak ayından beri tüm dünya olarak tek derdimiz Covid-19’du. İlerleyen zaman içinde birçok ülke sınırlarını kapattı, Covid-19 aşısı için yoğun çalışmalar başlatıldı. Fakat bilimsel çevrede yıl boyunca üzerine çalışılan tek şey aşı değildi. Bu çalışmalar arasında belki de en önemlileri uzay çalışmalarıydı.
Bu uzay çalışmaları arasında MIT araştırmacılarının dört yeni ötegezegen keşfi heyecan uyandırdı.
Makale, geçtiğimiz Ocak ayında MIT Kavli Astrofizik ve Uzay Araştırmaları Enstitüsü’nde (MIT Kavli Institute for Astrophysics and Space Research) araştırmacı olan Tansu Daylan’ın liderliğinde The Astronomical Journal’da yayımlandı.
Görsel: NASA/JPL-Caltech. Bir sanatçının gözünden HD 108236’ın yörüngesinde dönen beş gezegen. Bunların dördü NASA’nın TESS görevi ile keşfedildi.
The Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS)
2018 yılında SpaceX’in Falcon 9 roketi ile fırlatılan TESS, Güneş’e yakın 200.000 parlak yıldızı araştırmak ve ötegezegenleri keşfetmek üzere MIT liderliğinde NASA tarafından hazırlanan bir görevdi.
Görsel: NASA. Transiting Exoplanet Survey Satellite (TESS). (İllüstrasyon)
2021 yılında yayımlanan makalede HD 108236 yıldızının etrafındaki dört ötegezegen ise TESS’in verilerinden yararlanılarak keşfedildi.
Görsel: NASA. NASA, önemli bir bilim kuruluşu olmasının yanında aynı zamanda keşifleri ve birçok bilgiyi paylaşmaktan çekinmeyen bir kurum. Ötegezegenlerin kataloğu için tıklayın. (Görsel, HD 108236 yıldız sistemini göstermekte.)
Yukarıdaki görselde Dünya’dan yaklaşık 200 ışık yılı uzaklıkta Güneş benzeri bir yıldız olan HD 108236 ve etrafında yörüngede dönen beş gezegeni gösterilmekte.
Bunlar arasında HD 108236 b, HD 108236 c, HD 108236 d ve HD 108236 e adındaki ötegezegenler, Tansu Daylan ve araştırma ekibi tarafından keşfedildi.
Dikkat çeken bir diğer nokta ise araştırma grubunda iki liseli öğrencinin de olması: 18 yaşındaki Jasmine Wright ve 16 yaşındaki Kartik Pinglé.
SRMP (Student Research Mentoring Program: Öğrenci Araştırma Rehberlik Programı) ile Pinglé ve Wright gibi genç gökbilimcileri MIT ve Harvard Üniversitelerindeki bilim insanlarıyla eşleşerek bir yıllık bir araştırmaya dahil oluyorlar. (1)
Bir Astrofizikçi: Tansu Daylan
Tansu Daylan, 2008 yılında Robert Koleji’nden mezun olduktan sonra ODTÜ’de Elektrik ve Elektronik Mühendisliği okudu. Fiziğe olan ilgisi nedeniyle üniversite yıllarında fizik de okuyarak çift anadal yaptı.
Şuan ise MIT Kavli Astrofizik ve Uzay Araştırmaları Enstitüsü’nde bir araştırma grubuna doktora sonrası araştırmacı olarak liderlik yapıyor.
Görsel: Tansu Daylan. Çalışma konuları arasında karanlık maddenin tespiti, ötegezegenlerin keşfi ve tanımlanması yer alıyor.
İlham verici profili ile genç bilim insanı adaylarına umut ışığı olan Tansu Daylan, ekibimizden Markus Acar ile yaptığı konuşmada şu sözleri dile getirdi:
“İnsanların ideallerinden toplum veya mahalle/ aile baskısı gibi etkenlerden dolayı uzaklaşmaması gerekmektedir. İdealleriniz sizi hep eninde sonunda mutlu edecek şeylerdir.’’ (2) –Tansu Daylan (8 Ağustos 2020)
YAZAR: Hacı CAN
Haber İçin İleri Okumalar:
https://news.mit.edu/2021/tess-discovers-four-exoplanets-orbiting-nearby-sun-like-star-0128
https://www.cfa.harvard.edu/news/2021-02
Makalenin Orjinali İçin:
https://iopscience.iop.org/article/10.3847/1538-3881/abd73e
https://arxiv.org/pdf/2004.11314.pdf
Tansu Daylan Hakkında:
-
Geri bildirim: My Notes on Technosophia – Hacı Can
Son Yorumlar